Żniwa zimą  
 
 - "NOWOŚCI" Gazeta Pomorza i Kujaw 03. 02. 2001r.
 

Polska Jest europejskim potentatem w produkcji wikliny. Niedaleko Unisławia jest jedna z największych upraw w kraju

Być może pod Toruniem powstanie największa na świecie plantacja wikliny. która obejmować będzie obszar 50 tysięcy hektarów. Propozycję taką składają polskim producentom Duńczycy. Tamtejsi naukowcy doszli do wniosku, że wiklina służyć może do ogrzewania, ponieważ jest o wiele bardziej kaloryczna niż węgiel brunatny. Niemcy wykorzystują polską wiklinę do umacniania brzegów rzek i jezior. Francuscy farmaceuci używają jej do produkcji leków. Od kilku tygodni w Brukach pod Unisławiem trwają żniwa rośliny, na którą jest taki popyt w całej Europie.
Wiklina jest rośliną z rodziny wierzbowatych, szlachetniejsza odmianą pospolitej wierzby. W Brukach Unisławskich uprawia się głównie dwie jej odmiany: "amerykankę" oraz "konopiankę". Pierwszą, którą wykorzystuje się przede wszystkim do produkcji galanterii, kosi się, co roku. Drugą kosić można raz na trzy lata. Jest jednak o wiele trwalsza, dzięki czemu służy do wyrobu szkieletów mebli.
- Są gałęzie przemysłu, w których wikliny po prostu nie da się skutecznie zastąpić stwierdza Jerzy Kuczyński, dzierżawca plantacji wikliny pod Unisławiem, który produkuje tę roślinę na obszarze grubo ponad stu hektarów. - Były pewne próby wykorzystania innych surowców, ale ich parametry były o wiele gorsze niż wikliny. Polska jest największym w Europie producentem wikliny i faszyny, (czyli przerośniętej wikliny). Niewielkie jej uprawy prowadzą jeszcze tylko Ukraińcy i Białorusini. W Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie jest nawet katedra naukowa wikliniarstwa, prowadzona przez światowej sławy biologa prof. Stefana Szczukowskiego. W Kwidzynie młodzież kształci się w Technikum Wikliniarskim. Dzięki temu Polska posiada nie tylko surowiec, ale również przeszkolonych fachowców.
Mimo to plantatorzy wikliny nie nalezą do ludzi zamożnych. Moda na wiklinę na Zachodzie dopiero się zaczyna. Na razie jej wykorzystaniem nie są zainteresowani najzamożniejsi biznesmeni. A ci, którzy zaryzykowali, nie płacą Polakom za nią zbyt wiele. O zamówienia rządowe stara się wielu producentów. W ubiegłym roku rząd niemiecki kupił od Jerzego Kuczyńskiego większą partię faszyny, która posłużyła do umocnienia brzegów Odry, zniszczonych w czasie powodzi. 

Lepsza niż beton i węgiel

Faszynę wbija się w brzeg ułożoną w odpowiednie partie - wyjaśnia Jerzy Kuczyński, który jest również prezesem Polskiego Związku Wikliniarskiego przy Ministerstwie Rolnictwa. - Roślina ta w wilgotnym podłożu bardzo szybko puszcza korzenie, które stanowią naturalne i bardzo trwałe umocnienie brzegów. 
Kilka duńskich koncernów ciepłowniczych prowadzi z ministrem rolnictwa rozmowy, które mogą doprowadzić do powstania w Polsce największej na świecie plantacji wikliny i faszyny obejmującej obszar 50 tys. Hektarów. Duńczycy planują, bowiem przystosowanie swoich urządzeń ciepłowniczych do ogrzewania tą właśnie rośliną. Poza tym chętnie stosowaliby ją w ekologii. Faszyną obsadzone zostały zbiorniki ze ściekami miejskimi w Gdańsku. Okazało się, że dzięki temu znacznie mniej zanieczyszczeń przedostawało się do gleby; faszyna po prostu je wchłonęła. 
Szerokie wykorzystanie wikliny i faszyny dopiero przed nami. Na razie produkowana jest ona dla potrzeb przemysłu meblowe go i galanteryjnego. Jej produkcja opiera się prawie wyłącznie na pracy rąk. Każdą witkę zanim stanie się ona półfabrykatem, trzeba wziąć do ręki przy najmniej jedenaście razy. Trzeba ją skosić, związać (również wikliną nie sznurkiem), zwieźć, zestogować, wstępnie posortować, zagotować (utrzymywać w temperaturze wrzenia przez około osiem godzin), obciągnąć z kory, wreszcie po raz kolejny posortować. 

Okręcona wokół palca
Wiklina wtedy jest dobra, kiedy po ścięciu można nawinąć ją sobie na palec i nie pęknie - wyjaśniają robotnicy z Bruków Unisławskich, którzy przy wiklinie pracują od pięciu lat. - Kiedy wyschnie, trzeba na nią uważać, bo pęka bardzo łatwo. Ale po wyjęciu z gotowania musi mieć taką samą elastyczność jak po ścięciu. 
Na plantacji Jerzego Kuczyńskiego pracuje dwanaście osób. Nie mają jednak zatrudnienia przez cały rok. Żniwa faszyny i wikliny trwać mogą od końca listopada do końca marca. Optymalnymi warunkami do koszenia jest lekki mróz, brak śniegu i suche powietrze.
- Nie jest to praca aż tak męcząca jak w czasie normalnych żniw - dodają robotnicy. - Tyle, że bardzo brudna. Nie dla każdego, bo trzeba wiedzieć jak faszynę zaplatać jak układać.
Jerzy Kuczyński w branży wiklinowej działa od prawie czterdziestu lat. Z uśmiechem stwierdza, że on fortuny już nie zdąży się dorobić. Ale jego synowie mają na to szansę. 

RADOSŁAW RZESZOTEK

  
Artykuły dotyczące firmy zamieszczone w gazetach.
 
Art. "Skubanie plantatora." - "OBSERWATOR" Tygodnik rolników 28. 11. 1993 r.
 
Art. "Witkowe imperium." - "Gazeta Pomorska" 03. 03. 1995 r.
 
Art. "Co w wiklinie piszczy." - "Dziennik Bałtycki" 29. 11. 2000 r.