Swornegacie. Nietypowe uprawy.
Co w wiklinie piszczy
- "Dziennik Ba³tycki" 29. 11. 2000
r.
Najwiêksza w Polsce
Ponad 20 hektarów wikliny ro¶nie w Czyczkowach, za¶ 84 hektary ziemi Kuczyñski dzier¿awi w Unis³awiu k. Torunia. Jest to najwiêksza pod wzglêdem powierzchni plantacja w Polsce. Rosn± na niej trzy gatunki wikliny. Dwa z nich s± wykorzystywane do produkcji wszystkich rodzajów wikliniarskich wyrobów. Trzeci gatunek - wiklina palowa najczê¶ciej s³u¿y jako szkielet do wykonania wiêkszych przedmiotów, np. mebli.
Wiedzê przekazuje innym
Jerzy Kuczyñski utrzymuje stale kontakty z Technikum Wikliniarskim w Kwidzynie, jedynej takiej szkole w Europie. Kontakty te od dwóch lat przybra³y nieco inn± formê. W Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce (gm. Chojnice), za sprawa pana Jerzego, m³odzie¿ zg³êbia wiedzê na temat wikliny. M³odzi ludzie z ca³ej Polski nie tylko poznaj± tajniki wiedzy o uprawie tej ro¶liny, ale równie¿ ucz± siê wypl±taæ ró¿ne przedmioty z tego naturalnego surowca. Jerzy Kuczyñski zachêcony zainteresowaniem m³odzie¿y z obozu w Funce, zaproponowa³, aby tê sam± formê edukacji zaprezentowano na obozach archeologicznych w Biskupinie.
¬ród³o dochodu
Na ziemi kaszubskiej nie by³o dot±d tradycji wyplatania przedmiotów z wikliny, bardziej rozpowszechnione by³y wyroby z korzenia. Ale wiklina wraz z up³ywem czasu coraz lepiej zadomawia siê w krajobrazie Brus. - Uprawa tej ro¶liny to jeden z przyk³adów alternatywnego ¼ród³a dochodu twierdzi Kuczyñski. - Szansa na zbyt istnieje w³a¶nie w przypadku ukierunkowania na uprawy nie¿ywno¶ciowe. Ponownie wraca moda na materia³y naturalne. W przypadku wikliny mo¿na handlowaæ zarówno surowcem, jak i wyrabianymi z niego produktami.
Trudne ¿niwa
Zbiór wikliny przysparza jednak nieco problemów. Rozpoczyna siê w listopadzie i trwa przez ca³± pó¼n± jesieñ oraz zimê. Dlatego trudno znale¼æ chêtnych do zbioru. Pêdy wikliny ¶cina siê kosiark± a nastêpnie zbiera w pêczki.
Technologia przerobu tego surowca nie zmienia siê od lat. Niemal wszystkie czynno¶ci wykonywane s± rêcznie, przede wszystkim kilkakrotne sortowanie, od korowanie i gotowanie pêdów.
Wyhodowan± wiklinê mo¿na sprzedaæ na cztery sposoby. Najtañszy jest towar prosto z pola, wy¿ej, bo tysi±c z³otych za tonê wyceniane s± sortowane w³ókna. Jeszcze wiêksza, cenê uzyskuje surowiec o d³ugo¶ci od 160 do 180 centymetrów. Najdro¿sza jest wiklina korowana - jej cena waha siê od 5 do 6 tysiêcy z³otych za tonê.
Warunki uprawy
Zdaniem w³a¶ciciela plantacji uprawa wikliny nie przysparza wielu k³opotów.
Stosujê zintegrowan± metodê ochrony ro¶lin, czyli u¿ywam kilku ¶rodków na raz podczas jednego zabiegu - dodaje Kuczyñski. - Przy nawo¿eniu najistotniejsze jest zastosowanie, polifoski.
Sadzonki wikliny mo¿na sporz±dziæ samemu. W tym celu nale¿y pozyskaæ m³ode pêdy nastêpnie przyci±æ je pozostawiaj±c 4 do 5 oczek. Te nale¿y wsadziæ do gleby pozostawiaj±c jeden centymetr ponad powierzchni gruntu. Pierwszy zbiór wikliny mo¿na rozpocz±æ po pierwszym roku tej wieloletniej hodowli. Je¶li rolnik decyduje siê na uprawê, innych ro¶lin na tym samym polu, musi ugorowaæ je przez trzy, cztery lata.
Kiedy¶ wikliniarz by³ bogaczem, teraz koszty uzyskania wikliny s± zazwyczaj dro¿sze od ceny tego surowca i produktów - podsumowuje Kuczyñski. - Szans± jest sprzeda¿ wikliny do Skandynawii, Danii, Holandii.
